زیر ذره بین : باربی
۱. خلق عروسک باربی: آغاز یک انقلاب در صنعت اسباببازی
ایده اولیه
باربی در ۹ مارس ۱۹۵۹ در نمایشگاه بینالمللی اسباببازی نیویورک معرفی شد. ایده خلق باربی از مشاهده رفتار باربارا هندلر، دختر روث هندلر، شکل گرفت. روث متوجه شد که باربارا هنگام بازی با عروسکهای کاغذی، به آنها نقشهای بزرگسالانه (مانند مدل، پزشک یا معلم) میدهد، در حالی که عروسکهای موجود در بازار اغلب شبیه نوزادان یا کودکان بودند. این موضوع روث را به فکر خلق عروسکی انداخت که نمایانگر یک زن جوان و مستقل باشد.
الهام از بیلد لیلی
در سفری به سوئیس در سال ۱۹۵۶، روث با عروسک آلمانی بیلد لیلی (Bild Lilli) آشنا شد. این عروسک که بر اساس یک شخصیت کمیکبوک طراحی شده بود، زنی با ظاهری جذاب، موهای بور و اندامی کشیده داشت. روث با الهام از این عروسک، باربی را طراحی کرد و نام آن را از دخترش، باربارا، گرفت. شرکت متل که توسط روث و همسرش الیوت هندلر تأسیس شده بود، تولید این عروسک را بر عهده گرفت.
ویژگیهای اولیه باربی
اولین عروسک باربی با ظاهری شبیه به اودری هپبورن، با موهای بور یا قهوهای دماسبی، لبهای قرمز، خط چشم مشکی و ابروهای کمانی طراحی شد. این عروسک با لباس شنا راهراه سیاهوسفید عرضه شد و امکان خرید لباسها و لوازم جانبی اضافی برای آن وجود داشت. در سال اول تولید، بیش از ۳۰۰,۰۰۰ عروسک فروخته شد که موفقیتی چشمگیر بود
تأثیر بر صنعت اسباببازی
باربی با معرفی مفهوم عروسک مد (Fashion Doll) و امکان تعویض لباسها و لوازم جانبی، صنعت اسباببازی را متحول کرد. این عروسک به کودکان اجازه میداد داستانها و نقشهای مختلفی را برای آن تصور کنند، که خلاقیت آنها را تقویت میکرد. متل با فروش بیش از یک میلیارد عروسک باربی تا امروز، این خط تولید را به سودآورترین محصول خود تبدیل کرده است
۲. توسعه برند باربی: گسترش به محصولات و شخصیتها
معرفی کن و سایر شخصیتها
برای گسترش دنیای باربی، متل شخصیتهای جدیدی را معرفی کرد:
- کن (Ken): در سال ۱۹۶۱ بهعنوان دوستپسر باربی معرفی شد و نامش از پسر روث، کنت هندلر، گرفته شد.
- میج (Midge): در سال ۱۹۶۳ بهعنوان بهترین دوست باربی معرفی شد.
- اسکیپر (Skipper): در سال ۱۹۶۴ بهعنوان خواهر کوچکتر باربی وارد بازار شد.
- سایر اعضای خانواده: بعدها شخصیتهایی مانند استیسی، چلسی (قبلاً کلی)، تاد (برادر دوقلوی استیسی)، کریسی (خواهر نوزاد)، و فرانسی و جزی (دخترخالهها) به مجموعه اضافه شدند.
- دوستان متنوع: شخصیتهایی مانند ترزا (اسپانیاییتبار)، کریستی (آفریقایی-آمریکایی)، و استیون (دوستپسر کریستی) برای افزایش تنوع نژادی معرفی شدند.
تنوع در ظاهر و حرفهها
باربی در طول دههها در نقشهای حرفهای و فرهنگی متنوعی ظاهر شد، از جمله:
- خلبان، پزشک، فضانورد، ورزشکار المپیکی، و حتی کاندیدای ریاستجمهوری (در سال ۲۰۰۰).
- در دهه ۱۹۹۰، باربی نظامی بهعنوان گروهبان پزشک معرفی شد.
- طراحیهای لباس باربی توسط طراحان معروفی مانند گوچی، ورساچه، دولچه و گابانا و ژیوانشی انجام شد که نشاندهنده مد لوکس و تجملاتی بود.
محصولات جانبی
از اواسط دهه ۱۹۸۰، برند باربی به یک امپراتوری تجاری تبدیل شد که شامل:
- لباسها و لوازم جانبی برای عروسکها.
- کالاهای مارکدار مانند کتاب، پوشاک، لوازم آرایشی، کیف، کفش، و لوازمالتحریر.
- بازیهای ویدیویی و نرمافزارهای تعاملی.
- سایت اینترنتی باربی که کودکان میتوانستند در آن بازی کنند، داستان بسازند یا جشنهای مجازی برگزار کنند.
رنگ صورتی باربی
باربی رنگ صورتی خاص خود را با کد PMS 219C دارد که بهطور انحصاری متعلق به این برند است و به نماد هویت بصری آن تبدیل شده است.
۳. باربی در دنیای رسانه: انیمیشنها، فیلمها و سریالها
ورود به دنیای انیمیشن
از اواخر دهه ۱۹۸۰، متل تصمیم گرفت باربی را به یک برند چندرسانهای تبدیل کند. این روند با تولید فیلمهای انیمیشن رایانهای در سال ۲۰۰۱ آغاز شد:
- اولین فیلم: باربی در فندقشکن (Barbie in the Nutcracker) در سال ۲۰۰۱ منتشر شد و موفقیت بزرگی کسب کرد.
- باربی در نقش راپونزل (Barbie as Rapunzel) در سال ۲۰۰۲ دومین فیلم بود که بهصورت گسترده از شبکه نیکلودئون پخش شد.
- تا سال ۲۰۱۷، فیلمهای باربی بهصورت منظم از نیکلودئون پخش میشدند و همزمان در قالب دیویدی عرضه میشدند.
ویژگیهای فیلمهای باربی
- داستانگویی فمینیستی: فیلمهای باربی اغلب بر توانمندی زنان، دوستی، و خودباوری تمرکز دارند و از کلیشههای سنتی پرنسسها فاصله گرفتهاند.
- تنوع ژانرها: این فیلمها شامل داستانهای فانتزی (مانند پرنسس و ستاره پاپ)، ماجراجویی (مانند ماجراجویی پرنسس)، و مدرن (مانند زندگی در خانه رؤیایی) هستند.
- بازیگر مجازی: در این فیلمها، باربی بهعنوان یک بازیگر مجازی نقشهای مختلفی را ایفا میکند، از پرنسس تا ستاره موسیقی پاپ.
فیلمهای برجسته
تا سال ۲۰۲۴، بیش از ۵۰ فیلم انیمیشن با محوریت باربی تولید شده است. برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
- باربی در فندقشکن (۲۰۰۱): اولین فیلم انیمیشن باربی.
- باربی: پرنسس و ستاره پاپ (۲۰۱۲): بر اساس رمان شاهزاده و گدا نوشته مارک توین.
- باربی: ماجراجویی پرنسس (۲۰۲۰): یک موزیکال ماجراجویی که در نتفلیکس منتشر شد.
- باربی در شهر بزرگ، رویاهای بزرگ (۲۰۲۱): داستانی مدرن درباره دنبال کردن رویاها.
- باربی: قهرمان بازی ویدیویی (۲۰۱۷): آخرین فیلم پخششده از نیکلودئون.
سریالها و محتوای دیجیتال
- باربی: زندگی در خانه رؤیایی (۲۰۱۲-۲۰۱۵): یک سریال اینترنتی که زندگی روزمره باربی و دوستانش را به تصویر میکشید.
- باربی: ماجراهای خانه رؤیایی (Barbie: Dreamhouse Adventures): سریالی که از سال ۲۰۱۸ در نتفلیکس پخش شد و بر ماجراهای خانوادگی و دوستانه تمرکز داشت.
حضور در آثار دیگر
باربی در سری فیلمهای داستان اسباببازی (Toy Story) نیز حضور داشته است:
- در داستان اسباببازی ۲ (۱۹۹۹)، باربی بهعنوان یک شخصیت مکمل ظاهر شد.
- در داستان اسباببازی ۳ (۲۰۱۰)، نقش پررنگتری داشت و با کن در یک داستان عاشقانه دیده شد.
فیلم زنده باربی (2023)
یکی از مهمترین نقاط عطف برند باربی، تولید فیلم زنده باربی به کارگردانی گرتا گرویگ و با بازی مارگو رابی در نقش باربی بود. این فیلم که در سال ۲۰۲۳ اکران شد، با استقبال گسترده مواجه شد و بهعنوان بهترین تبلیغ برای برند باربی در تاریخ متل توصیف شد. داستان فیلم درباره باربی است که پس از اخراج از باربیلند به دلیل نقصهایش، به دنیای واقعی سفر میکند و با مسائل فمینیسم و هویت زنانه مواجه میشود. این فیلم با جلوههای بصری خلاقانه و طنز هوشمندانه، هم تحسین منتقدان را برانگیخت و هم فروش بالایی داشت.
۴. محصولات مرتبط با باربی
برند باربی فراتر از عروسک و فیلمها، شامل طیف وسیعی از محصولات است:
- عروسکهای کلکسیونی: نسخههای محدود و منحصربهفرد برای جمعآوری.
- عروسکهای خاص: مانند باربی حامله که تجربه مادر شدن را شبیهسازی میکند.
- لوازم حرفهای: عروسکهایی با تجهیزات پزشکی، ورزشی، یا علمی برای ترویج خودکفایی.
- اسباببازیهای تعاملی: مانند باربی فیلمبردار (۲۰۱۰) که دوربینی در سینهاش داشت و امکان ضبط ویدیوهای ۳۰ دقیقهای را فراهم میکرد.
- محصولات دیجیتال: بازیهای ویدیویی، اپلیکیشنها، و محتوای آنلاین.
- مد و فشن: لباسهای کودکان و بزرگسالان با الهام از استایل باربی.
- لوازم خانه: مانند مبلمان مینیاتوری، خانههای عروسکی، و ماشینهای باربی.
-لوازم آرایش و بهداشتی: مانند عطر و اسپری و کرم های مراقبت پوستی
برای خرید محصولات کودک باربی از فروشگاه آروکو کلیک نمایید.
پرفروشترین محصولات
- باربی گیسو بلند: پرفروشترین عروسک باربی در تاریخ.
- خانه رؤیایی باربی: یکی از محبوبترین اسباببازیهای جانبی.
- ماشین باربی: نماد سبک زندگی لوکس باربی.
۵. جنجالها و انتقادات
باربی با وجود محبوبیت، با انتقادات زیادی مواجه شده است:
- تصویر غیرواقعی بدن: محققان فنلاندی در سال ۱۹۹۴ اعلام کردند که اندام باربی با بدن یک زن واقعی سازگار نیست. حتی نسخههای باربی تپل نیز اگر به ابعاد انسانی ساخته شوند، سایز ۳۴ تا ۳۸ خواهند داشت، که همچنان غیرواقعی است.
- جنسیتزدگی: باربی به دلیل تأکید بر زیبایی و مد، متهم به ترویج کلیشههای جنسیتی شد.
- کمبود تنوع نژادی: تا سال ۱۹۸۰، باربی عمدتاً بهصورت سفیدپوست عرضه میشد. متل بعدها با معرفی عروسکهای آفریقایی-آمریکایی، آسیایی و لاتین به این انتقادات پاسخ داد.
- مادیگرایی: باربی به دلیل ترویج سبک زندگی لوکس و مصرفگرایی مورد انتقاد قرار گرفت.
- ممنوعیت در برخی کشورها: در عربستان سعودی، باربی به دلیل نقض قوانین پوشش اسلامی ممنوع شد. در امارات، عروسک فله و در ایران، عروسکهای دارا و سارا بهعنوان جایگزین معرفی شدند، اما موفقیت چندانی نداشتند)
پاسخ متل به انتقادات
متل با ایجاد تنوع در ظاهر، حرفهها و داستانهای باربی به این انتقادات پاسخ داد:
- معرفی عروسکهایی با رنگ پوست، نوع مو، و اندام متنوع.
- تولید فیلمهایی با پیامهای فمینیستی و تمرکز بر توانمندی زنان.
- عرضه عروسکهایی با مشاغل غیرسنتی مانند مهندس، برنامهنویس، و دانشمند.
۶. تأثیر فرهنگی و اقتصادی باربی
تأثیر فرهنگی
- نماد توانمندی: باربی با شعار «هر کاری میتوانی انجام دهی» به دختران الهام داد تا به نقشهای غیرسنتی فکر کنند.
- تأثیر بر مد: باربی بهعنوان یک آیکون مد، استانداردهای زیبایی و استایل را در فرهنگ عامه تحت تأثیر قرار داد.
- جهانیسازی: باربی در بیش از ۱۵۰ کشور فروخته شده و به نمادی از سرمایهداری مصرفی تبدیل شده است، مشابه برندهایی مانند کوکاکولا.
تأثیر اقتصادی
- متل سالانه بیش از یک میلیارد دلار از فروش محصولات باربی درآمد کسب میکند.
- در هر ثانیه، دو عروسک باربی در جهان فروخته میشود.
- بیش از ۳۱,۰۰۰ کارمند در سراسر جهان برای متل کار میکنند.
۷. باربی در دنیای امروز
توسعه دیجیتال
باربی با گسترش رسانههای دیجیتال، حضور خود را در پلتفرمهایی مانند نتفلیکس، یوتیوب، و شبکههای اجتماعی تقویت کرده است. محتوای تعاملی مانند بازیهای آنلاین و ویدیوهای آموزشی همچنان کودکان را جذب میکند.
تنوع و شمول
متل در سالهای اخیر بر تنوع و شمول تأکید بیشتری کرده است:
- عروسکهایی با ویلچر، پروتز، و بیماریهای پوستی مانند ویتیلیگو.
- عروسکهای جنسیتخنثی برای جذب مخاطبان گستردهتر.
- همکاری با فعالان حقوق زنان و اقلیتها برای بازتاب هویتهای متنوع.
فیلمهای آینده
پس از موفقیت فیلم زنده باربی در ۲۰۲۳، متل و برادران وارنر برنامههایی برای تولید فیلمهای زنده دیگر با محوریت باربی اعلام کردهاند. همچنین انیمیشنهای جدید در حال توسعه هستند.
۸. جمعبندی
باربی از یک عروسک ساده به یک برند جهانی تبدیل شده که نهتنها صنعت اسباببازی را متحول کرد، بلکه بر فرهنگ، مد، و رسانه تأثیر عمیقی گذاشت. با بیش از ۶۰ سال حضور در بازار، باربی با تطبیق با تغییرات اجتماعی و فرهنگی، همچنان یکی از محبوبترین و بحثبرانگیزترین نمادهای جهان است. از عروسکهای کلکسیونی گرفته تا فیلمهای پرفروش و محصولات دیجیتال، باربی همچنان کودکان و بزرگسالان را در سراسر جهان مجذوب خود میکند.